Nguyên nhân rò rỉ nước ở phớt máy bơm chữa cháy

Phớt bơm là gì và nằm ở đâu trên máy bơm chữa cháy?​

Phớt bơm (tiếng Anh: mechanical seal) là một bộ phận làm kín quan trọng trong máy bơm, có nhiệm vụ ngăn không cho chất lỏng (như nước, dầu hoặc hóa chất) rò rỉ từ trong buồng bơm ra bên ngoài thông qua trục quay. Đây là nơi thường xuyên chịu tác động của áp suất, nhiệt độ và ma sát, nên cần có độ chính xác cao và khả năng chịu mài mòn tốt.
Vị trí của phớt máy bơm chữa cháy
Phớt bơm được lắp tại vị trí đầu trục bơm, ở mặt tiếp giáp giữa phần cánh bơm và phần trục bơm, là điểm mà trục bơm xuyên qua thành bơm. Khi máy bơm hoạt động, trục bơm quay và truyền động cho bánh công tác tạo ra lực hút/đẩy chất lỏng. Phớt bơm sẽ làm kín tại điểm trục xuyên qua vỏ bơm – nơi dễ rò rỉ nhất vì có sự chuyển động liên tục. Nó ngăn không cho chất lỏng theo khe hở rò rỉ ra ngoài.

Nguyên nhân gây rò rỉ phớt nước ở máy bơm chữa cháy​

Là bộ phận có nhiệm vụ ngăn nước hoặc chất lỏng trong buồng bơm rò rỉ ra bên ngoài, phớt bơm sẽ đảm bảo sự kín, khít giữa trục quay và thân bơm. Khi phớt gặp sự cố, hiện tượng rò rỉ sẽ xảy ra và có thể dẫn đến cháy động cơ, giảm áp suất bơm, mất nước trong đường ống – từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng chữa cháy. Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến rò rỉ phớt điển hình phải kể đến như:

Nguyên nhân khiến rò rỉ phớt ở máy bơm chữa cháy

• Lắp đặt phớt sai kỹ thuật: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất và dễ mắc phải nhất bởi khi lắp phớt, nếu trục bơm bị lệch tâm, phớt không được căn chỉnh chuẩn, hoặc lực ép lò xo không đồng đều thì các bề mặt làm kín sẽ không khớp hoàn toàn, dễ tạo ra khe hở cho chất lỏng rò rỉ. (Ví dụ thực tế: Nhiều đơn vị thi công tự lắp đặt máy bơm chữa cháy mà không có kỹ thuật viên chuyên môn, dẫn đến việc siết ốc quá chặt hoặc không đều, khiến mặt phớt bị nứt sau một thời gian sử dụng.)
• Sử dụng sai loại phớt cho môi trường làm việc: Không phải loại phớt nào cũng phù hợp với mọi môi chất. Ví dụ, nếu sử dụng phớt cao su thông thường trong môi trường nước có chứa hóa chất hoặc nhiệt độ cao, phớt sẽ bị giòn, biến dạng hoặc ăn mòn nhanh chóng.
• Mài mòn tự nhiên theo thời gian: Dù được lắp đặt đúng kỹ thuật, nhưng sau một thời gian dài vận hành, đặc biệt trong môi trường áp suất cao hoặc nước bẩn, các bề mặt phớt sẽ bị mài mòn, mất độ kín khít và dẫn đến rò rỉ.
• Nước bơm có cặn, rác, dị vật: Chất lỏng không sạch, chứa nhiều cát, sỏi nhỏ hoặc cặn lơ lửng sẽ làm trầy xước bề mặt phớt. Ngoài ra, nếu bơm phải chất lỏng không đúng thiết kế ban đầu (như nước nhiễm mặn, hóa chất), thì phớt sẽ nhanh chóng xuống cấp.
• Không bảo dưỡng máy bơm định kỳ: Khi phớt không được kiểm tra, vệ sinh hoặc thay thế định kỳ, cặn bẩn sẽ bám vào bề mặt làm kín, giảm hiệu quả làm việc và gây rò rỉ nước. Đây là tình trạng thường gặp ở các hệ thống máy bơm ít được vận hành hoặc bị lãng quên sau khi lắp đặt.

Cách ngăn ngừa phớt máy bơm chữa cháy bị rò rỉ​

Để đảm bảo máy bơm chữa cháy luôn hoạt động hiệu quả, việc ngăn ngừa rò rỉ phớt cần được thực hiện đồng bộ từ khâu lựa chọn thiết bị, lắp đặt, đến bảo trì và vận hành. Việc khắc phục không chỉ đơn thuần là thay thế phớt mới, mà cần đi kèm với các biện pháp phòng ngừa lâu dài nhằm đảm bảo máy hoạt động ổn định và bền bỉ theo thời gian.

Cách ngăn ngừa phớt máy bơm chữa cháy bị rò rỉ
Dưới đây là các biện pháp ngăn ngừa rò rỉ phớt ở máy bơm chữa cháy cụ thể:

Chọn đúng loại phớt cho từng loại máy và môi chất

Trước tiên, cần lựa chọn đúng loại phớt phù hợp với từng dòng máy bơm và điều kiện làm việc cụ thể. Mỗi loại máy bơm có thiết kế trục, áp suất và môi chất khác nhau nên yêu cầu về vật liệu làm kín cũng không giống nhau.

Ví dụ, đối với các hệ thống sử dụng nước sạch, phớt cao su NBR hoặc EPDM là đủ. Tuy nhiên, trong môi trường có hóa chất, nước nhiễm mặn hoặc nhiệt độ cao, người dùng nên ưu tiên sử dụng phớt bằng graphite, ceramic hoặc silicon carbide để tăng khả năng chịu ăn mòn và mài mòn.

Lưu ý: Nên chọn phớt chính hãng từ nhà sản xuất máy bơm hoặc đơn vị uy tín để đảm bảo chất lượng.

• Lắp đặt chuẩn kỹ thuật

Bên cạnh việc lựa chọn đúng loại phớt, quá trình lắp đặt cũng đóng vai trò rất quan trọng. Phớt cần được căn chỉnh chính xác, bôi trơn đầy đủ và lắp đúng kỹ thuật theo hướng dẫn từ nhà sản xuất hoặc kỹ sư chuyên môn. Việc lắp đặt sai có thể khiến hai mặt phớt không khớp nhau hoàn toàn, từ đó gây hở và tạo điều kiện cho nước rò rỉ ra ngoài trong quá trình vận hành.

• Kiểm tra, bảo trì định kỳ theo lịch

Ngoài ra, việc bảo dưỡng định kỳ máy bơm là biện pháp không thể bỏ qua. Theo khuyến cáo kỹ thuật, người sử dụng nên kiểm tra phớt và các bộ phận liên quan sau mỗi 3-6 tháng hoạt động. Các thao tác như làm sạch cặn bẩn, quan sát dấu hiệu mài mòn, và thay thế phớt khi cần thiết sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ rò rỉ. Đặc biệt, đối với các hệ thống PCCC thường xuyên đặt trong tình trạng “sẵn sàng hoạt động” nhưng ít được sử dụng, thì việc bảo dưỡng định kỳ càng trở nên quan trọng.

• Không để máy bơm “chạy khô”

Một nguyên tắc kỹ thuật quan trọng khác là không vận hành máy bơm khi chưa có nước trong buồng bơm. Việc để máy “chạy khô” không chỉ làm cháy phớt nhanh chóng mà còn có thể gây hư hại nặng đến bánh công tác và trục bơm. Trước mỗi lần khởi động, cần đảm bảo buồng bơm đã được cấp nước đầy đủ và không có dị vật.

• Tận dụng hệ thống làm mát hoặc bôi trơn phớt

Cuối cùng, nếu máy bơm được trang bị hệ thống làm mát hoặc bôi trơn phớt riêng biệt, người dùng cần kiểm tra thường xuyên để đảm bảo hệ thống này hoạt động hiệu quả. Nhiệt độ và ma sát là hai yếu tố chính làm giảm tuổi thọ của phớt, do đó, việc duy trì khả năng làm mát và bôi trơn sẽ giúp phớt vận hành ổn định hơn và tránh rò rỉ trong quá trình hoạt động kéo dài.

Kết luận​

Rò rỉ phớt là sự cố phổ biến nhưng hoàn toàn có thể ngăn ngừa nếu người sử dụng tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật và chăm sóc máy bơm định kỳ. Việc đảm bảo phớt luôn kín, không rò rỉ không chỉ duy trì hiệu suất của máy bơm mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tài sản, con người khi xảy ra hỏa hoạn.

Nếu bạn đang gặp sự cố phớt máy bơm, hay cần tư vấn chọn mua máy bơm chữa cháy cho công trình của mình, hãy liên hệ với kỹ thuật viên của Thái Hưng Phát để được tư vấn, hỗ trợ.

Thông tin liên hệ:

Công ty Cổ Phần Sản Xuất và Xuất Nhập Khẩu Thái Hưng Phát​

• Địa chỉ: Số 12, ngõ 1 Bùi Huy Bích, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội.
• Hotline: 0906 222 114 – 0899 222 911 – 0849 099 888
• Email: kinhdoanh@thaihungphat.vn
• Số điện thoại: 02473022662.