Tăng huyết áp đột ngột là tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim cấp hoặc tổn thương thận nếu không xử lý kịp thời. Khi huyết áp tăng vọt vượt ngưỡng an toàn (trên 180/120 mmHg), người bệnh cần được xử lý cấp cứu đúng cách để tránh biến chứng. Trong *** viết này, các chuyên gia y tế sẽ chia sẻ những cách hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng tại nhà và khi nào cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế.
1. Khi nào cần hạ huyết áp khẩn cấp?
Huyết áp được xem là cao nguy hiểm khi vượt ngưỡng 180/120 mmHg, kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như:
Nếu có các triệu chứng này, người bệnh cần được xử trí ngay tại chỗ và hạ huyết áp khẩn cấp trong vòng vài phút đầu để ngăn biến chứng nặng nề.
2. Cách hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng tại nhà
2.1. Giữ người bệnh nằm yên, thở sâu
Việc đầu tiên khi huyết áp tăng cao đột ngột là giúp người bệnh nằm nghỉ ở nơi yên tĩnh, thông thoáng. Yêu cầu họ hít sâu, thở chậm để ổn định nhịp tim và giảm áp lực lên thành mạch.
2.2. Sử dụng thuốc hạ áp theo chỉ định bác sĩ
Nếu người bệnh đang điều trị tăng huyết áp và có thuốc kê sẵn như:
=> hãy sử dụng theo đúng liều lượng. Những loại thuốc này thường có tác dụng nhanh chóng trong vòng 15–30 phút.
Không tự ý dùng thuốc nếu chưa có hướng dẫn từ bác sĩ, vì có thể làm tụt huyết áp quá mức, gây ngất hoặc suy tim cấp.
2.3. Uống nước ấm
Một ly nước ấm nhỏ có thể giúp làm giãn mạch và ổn định huyết áp nhẹ. Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều trong thời gian ngắn để tránh làm tim quá tải.
2.4. Ngâm chân nước ấm
Ngâm chân trong nước ấm 40–42°C trong 15–20 phút giúp giãn mạch máu ở chi dưới, làm giảm áp lực tuần hoàn và giúp huyết áp hạ xuống tự nhiên.
2.5. Bấm huyệt giảm huyết áp tạm thời
Một số huyệt đạo có thể hỗ trợ giảm huyết áp tức thời:
Thực hiện xoa bóp hoặc bấm nhẹ trong 2–3 phút mỗi huyệt giúp giảm đau đầu, an thần, hỗ trợ hạ áp nhanh chóng.
3. Những điều không nên làm khi huyết áp tăng cao
Khi xử trí tăng huyết áp khẩn cấp, tuyệt đối không thực hiện những hành vi sau:
Tất cả các hành vi trên có thể làm tình trạng huyết áp trầm trọng hơn.
4. Khi nào cần đưa người bệnh đến bệnh viện?
Nếu sau 30 phút áp dụng các cách hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng mà huyết áp vẫn cao (trên 180/110 mmHg) hoặc có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào, cần:
Việc đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt sẽ giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng não, tim hoặc thận.
5. Phòng ngừa tăng huyết áp đột ngột: Bí quyết từ chuyên gia
Để không phải xử lý cấp cứu huyết áp cao, bạn nên chủ động kiểm soát huyết áp mỗi ngày bằng các biện pháp sau:
5.1. Duy trì chế độ ăn uống hợp lý
Tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày (đi bộ, yoga, bơi lội, khí công...) giúp ổn định huyết áp và giảm stress.
5.3. Giảm căng thẳng tinh thần
Stress kéo dài là “kẻ thù” thầm lặng của huyết áp. Thiền, nghe nhạc nhẹ, ngủ đủ giấc là những giải pháp giúp tinh thần thư giãn và ổn định huyết áp hiệu quả.
5.4. Theo dõi huyết áp tại nhà
Kết luận
Hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng là kỹ năng cần thiết với người bệnh cao huyết áp và người nhà. Tuy các phương pháp tại nhà có thể hỗ trợ tạm thời, nhưng việc theo dõi sát tình trạng và liên hệ bác sĩ ngay khi có dấu hiệu nặng là điều quan trọng hàng đầu. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn bằng cách kiểm soát huyết áp hằng ngày, sống lành mạnh và không lạm dụng thuốc.
1. Khi nào cần hạ huyết áp khẩn cấp?
Huyết áp được xem là cao nguy hiểm khi vượt ngưỡng 180/120 mmHg, kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như:
- Đau đầu dữ dội
- Chóng mặt, choáng váng
- Đau ngực, khó thở
- Mờ mắt hoặc rối loạn thị giác
- Tê yếu tay chân, mất thăng bằng
- Tim đập nhanh, hồi hộp
Nếu có các triệu chứng này, người bệnh cần được xử trí ngay tại chỗ và hạ huyết áp khẩn cấp trong vòng vài phút đầu để ngăn biến chứng nặng nề.
2. Cách hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng tại nhà
2.1. Giữ người bệnh nằm yên, thở sâu
Việc đầu tiên khi huyết áp tăng cao đột ngột là giúp người bệnh nằm nghỉ ở nơi yên tĩnh, thông thoáng. Yêu cầu họ hít sâu, thở chậm để ổn định nhịp tim và giảm áp lực lên thành mạch.
2.2. Sử dụng thuốc hạ áp theo chỉ định bác sĩ
Nếu người bệnh đang điều trị tăng huyết áp và có thuốc kê sẵn như:
- Captopril (25 mg ngậm dưới lưỡi)
- Nifedipine nhỏ giọt
- Amlodipine uống
=> hãy sử dụng theo đúng liều lượng. Những loại thuốc này thường có tác dụng nhanh chóng trong vòng 15–30 phút.
Không tự ý dùng thuốc nếu chưa có hướng dẫn từ bác sĩ, vì có thể làm tụt huyết áp quá mức, gây ngất hoặc suy tim cấp.2.3. Uống nước ấm
Một ly nước ấm nhỏ có thể giúp làm giãn mạch và ổn định huyết áp nhẹ. Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều trong thời gian ngắn để tránh làm tim quá tải.
2.4. Ngâm chân nước ấm
Ngâm chân trong nước ấm 40–42°C trong 15–20 phút giúp giãn mạch máu ở chi dưới, làm giảm áp lực tuần hoàn và giúp huyết áp hạ xuống tự nhiên.
2.5. Bấm huyệt giảm huyết áp tạm thời
Một số huyệt đạo có thể hỗ trợ giảm huyết áp tức thời:
- Huyệt Thái dương
- Huyệt Hợp cốc
- Huyệt Phong trì
Thực hiện xoa bóp hoặc bấm nhẹ trong 2–3 phút mỗi huyệt giúp giảm đau đầu, an thần, hỗ trợ hạ áp nhanh chóng.
3. Những điều không nên làm khi huyết áp tăng cao
Khi xử trí tăng huyết áp khẩn cấp, tuyệt đối không thực hiện những hành vi sau:
- Không uống nước đá, nước lạnh hoặc cà phê
- Không vận động mạnh, không cố gắng đi lại
- Không dùng thuốc lạ hoặc thuốc của người khác
- Không cạo gió, chích lễ hoặc xoa dầu nóng
Tất cả các hành vi trên có thể làm tình trạng huyết áp trầm trọng hơn.
4. Khi nào cần đưa người bệnh đến bệnh viện?
Nếu sau 30 phút áp dụng các cách hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng mà huyết áp vẫn cao (trên 180/110 mmHg) hoặc có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào, cần:
- Gọi cấp cứu 115
- Không tự lái xe đưa bệnh nhân đi cấp cứu
- Chuẩn bị sẵn hồ sơ y tế, danh sách thuốc đã dùng
Việc đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt sẽ giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng não, tim hoặc thận.
5. Phòng ngừa tăng huyết áp đột ngột: Bí quyết từ chuyên gia
Để không phải xử lý cấp cứu huyết áp cao, bạn nên chủ động kiểm soát huyết áp mỗi ngày bằng các biện pháp sau:
5.1. Duy trì chế độ ăn uống hợp lý
- Giảm muối, mỡ động vật, đường tinh luyện
- Ăn nhiều rau xanh, cá, đậu nành, hạt nguyên cám
- Tránh ăn quá no hoặc bỏ bữa
Tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày (đi bộ, yoga, bơi lội, khí công...) giúp ổn định huyết áp và giảm stress.
5.3. Giảm căng thẳng tinh thần
Stress kéo dài là “kẻ thù” thầm lặng của huyết áp. Thiền, nghe nhạc nhẹ, ngủ đủ giấc là những giải pháp giúp tinh thần thư giãn và ổn định huyết áp hiệu quả.
5.4. Theo dõi huyết áp tại nhà
- Mua máy đo huyết áp điện tử chất lượng
- Đo ít nhất 1–2 lần/ngày vào cùng một thời điểm
- Ghi lại kết quả để theo dõi xu hướng huyết áp
Kết luận
Hạ huyết áp khẩn cấp nhanh chóng là kỹ năng cần thiết với người bệnh cao huyết áp và người nhà. Tuy các phương pháp tại nhà có thể hỗ trợ tạm thời, nhưng việc theo dõi sát tình trạng và liên hệ bác sĩ ngay khi có dấu hiệu nặng là điều quan trọng hàng đầu. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn bằng cách kiểm soát huyết áp hằng ngày, sống lành mạnh và không lạm dụng thuốc.