Thoái hóa là một nhóm bệnh lý thường gặp liên quan đến sự lão hóa và tổn thương của hệ cơ xương khớp, đặc biệt là cột sống, khớp gối, khớp háng và đốt sống cổ. Việc phát hiện bệnh sớm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều trị và làm chậm quá trình tiến triển. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cách chẩn đoán bệnh thoái hóa sao cho chính xác. *** viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm được quy trình thăm khám và các phương pháp chẩn đoán phổ biến nhất hiện nay.
Vì vậy, nắm được cách chẩn đoán bệnh thoái hóa sẽ giúp:
1. Tại sao cần chẩn đoán sớm bệnh thoái hóa?
Bệnh thoái hóa thường tiến triển âm thầm trong thời gian dài. Giai đoạn đầu, các triệu chứng như đau nhẹ, cứng khớp thường bị người bệnh bỏ qua. Khi bệnh chuyển nặng, tổn thương sụn khớp, đĩa đệm và các mô liên kết trở nên nghiêm trọng, dẫn đến hạn chế vận động và thậm chí là tàn phế.Vì vậy, nắm được cách chẩn đoán bệnh thoái hóa sẽ giúp:
- Phát hiện sớm bệnh lý để can thiệp kịp thời
- Đưa ra hướng điều trị phù hợp
- Giảm nguy cơ biến chứng như thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, dính khớp
- Nâng cao chất lượng cuộc sống và tiết kiệm chi phí điều trị
2. Các triệu chứng nghi ngờ thoái hóa cần đi khám
Trước khi thực hiện các bước trong cách chẩn đoán bệnh thoái hóa, người bệnh cần lưu ý đến những dấu hiệu điển hình như:- Đau nhức vùng cổ, lưng, gối hoặc hông kéo dài
- Cứng khớp vào buổi sáng, khó xoay trở hoặc cúi người
- Tê bì tay chân, giảm cảm giác
- Vận động hạn chế, dễ mỏi khi làm việc hoặc di chuyển
- Các khớp phát ra tiếng lục cục khi di chuyển
3. Các bước trong cách chẩn đoán bệnh thoái hóa
Để xác định chính xác tình trạng thoái hóa, các bác sĩ sẽ thực hiện quy trình khám bệnh bao gồm các bước sau:Bước 1: Khai thác bệnh sử và triệu chứng lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi về:- Thời gian bắt đầu đau nhức
- Tính chất cơn đau (âm ỉ, dữ dội, từng đợt hay kéo dài liên tục)
- Các yếu tố làm tăng hoặc giảm đau
- Tiền sử chấn thương, phẫu thuật xương khớp
- Nghề nghiệp, thói quen sinh hoạt, tiền sử gia đình
Bước 2: Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra:- Tầm vận động của khớp, cột sống
- Phản xạ thần kinh, cảm giác chi trên và chi dưới
- Độ linh hoạt của khớp
- Phát hiện dấu hiệu bất thường như sưng, biến dạng, teo cơ
Bước 3: Thực hiện xét nghiệm hình ảnh
Đây là bước không thể thiếu trong cách chẩn đoán bệnh thoái hóa, bao gồm:
Chụp X-quang
- Là kỹ thuật phổ biến nhất, giúp phát hiện hình ảnh hẹp khe khớp, gai xương, xương dưới sụn bị biến đổi – đặc trưng của thoái hóa.
- Có thể đánh giá mức độ tổn thương khớp và biến dạng cấu trúc.
Chụp MRI (Cộng hưởng từ)
- Cung cấp hình ảnh chi tiết về mô mềm, sụn khớp, đĩa đệm, dây chằng.
- Giúp đánh giá các biến chứng như thoát vị đĩa đệm, chèn ép tủy sống.
Chụp CT scan
- Cho hình ảnh cắt lớp chi tiết của xương và khớp, thường dùng khi cần đánh giá tổn thương phức tạp hoặc hỗ trợ phẫu thuật.
Bước 4: Xét nghiệm máu (nếu cần)
Dù không phải bước bắt buộc trong cách chẩn đoán bệnh thoái hóa, xét nghiệm máu giúp phân biệt thoái hóa khớp với các bệnh lý viêm khớp khác như:- Viêm khớp dạng thấp
- Gout
- Lupus ban đỏ
4. Phân biệt thoái hóa với các bệnh lý khác
Một phần quan trọng trong cách chẩn đoán bệnh thoái hóa là phân biệt với các tình trạng có triệu chứng tương tự như:- Thoát vị đĩa đệm: Cùng có đau lưng, tê chân tay nhưng nguyên nhân là do đĩa đệm lồi ra ngoài.
- Viêm khớp: Gây đau, sưng và đỏ khớp, có thể đi kèm sốt, khác với tính chất không viêm rõ của thoái hóa.
- Loãng xương: Gây đau nhức và dễ gãy xương, thường cần xét nghiệm mật độ xương để phân biệt.
5. Khi nào cần chẩn đoán chuyên sâu?
Nếu bạn đang có những dấu hiệu dưới đây, nên đến bệnh viện chuyên khoa để được chẩn đoán chuyên sâu:- Đau kéo dài hơn 2 tuần không giảm dù đã nghỉ ngơi
- Tê liệt, yếu cơ, giảm khả năng vận động đột ngột
- Tiền sử chấn thương hoặc bệnh lý xương khớp
- Cơn đau ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, sinh hoạt